Aktualności

Stanowisko IDM dot. projektu ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym

piątek, 03 lipiec 2015 10:08

Izba Domów Maklerskich (dalej IDM) wskazuje, iż będący przedmiotem prac sejmowych projekt ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (dalej Projekt, druk sejmowy 3430), został przygotowany bez konsultacji społecznych i bez debaty publicznej, co należy ocenić negatywnie.

Z uzasadnienia do Projektu nie wynika żadna ocena skutków prawnych ani finansowych tej regulacji.  Ponadto w uzasadnieniu do Projektu wskazuje się także na brak regulacji prawnych dotyczących składania reklamacji przez klientów, co pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa dla firm inwestycyjnych.

Poniżej IDM przedstawia główne uwagi do Projektu:

I. Uwagi ogólne

Izba Domów Maklerskich nie widzi uzasadnienia objęcia firm inwestycyjnych/domów maklerskich przepisami w/w Projektu.

Działalność firm inwestycyjnych jest licencjonowana i dokładnie regulowana przepisami prawa europejskiego i implementowanymi na tej bazie regulacjami prawa krajowego, które szczegółowo określają obowiązki firmy inwestycyjnej wobec jej klientów.

Zgodnie z tymi regulacjami firmy inwestycyjne na podstawie postanowień § 24 ust.1 rozporządzenia z dnia 24 września 2012 r.  w sprawie w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych świadczą usługę maklerską na podstawie regulaminu oraz umowy o świadczenie tej usługi zawartej z klientem. Zgodnie z § 25 ust.13 pkt 10 powołanego wyżej rozporządzenia regulamin świadczenia usług maklerskich obowiązkowo zawiera sposoby i terminy załatwiania skarg składanych przez klienta. Regulamin świadczenia usług jest obowiązkowym dokumentem dołączanym do wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności (art.82 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi) i podlega ocenie KNF.

Ponadto zwracamy uwagę, iż KNF realizując swoje zadania nadzorcze w dniu 26 maja 2015 r. podjęła uchwałę w sprawie nowych „Zasad rozpatrywania reklamacji przez instytucje finansowe”, które zastąpią dotychczas obowiązujące wytyczne KNF w tym zakresie z dnia 10 maja 2011 r.

Nowe zasady uchwalone przez KNF w dniu 26 maja 2015 r. oprócz dotychczasowych wytycznych KNF w sprawie rozpatrywania reklamacji zawierają wytyczne opublikowane przez Europejskie Urzędy i są bardziej szczegółowe niż przepisy Projektu.

Z uwagi na powyższe należy wskazać, iż już w chwili obecnej istnieją przepisy prawa zobowiązujące firmy inwestycyjne do pełnego sprecyzowania trybu składania reklamacji przez klienta oraz trybu rozpatrywania skarg i terminów ich rozpatrywania przez firmy inwestycyjne. Nie ma więc podstawy do dodatkowego regulowania tych kwestii w odniesieniu do firm inwestycyjnych zgodnie z Projektem.

Należy podkreślić, skuteczność nadzoru sprawowanego przez KNF nad firmami inwestycyjnymi. Świadczą o tym oficjalne dane KNF, zgodnie z którymi na blisko 10.000 skarg złożonych na działania firm podlegających nadzorowi KNF w 2014 r (banków, ubezpieczycieli, firm inwestycyjnych, TFI, OFE) jedynie 141 dotyczyło działalności firm inwestycyjnych.

Dane te potwierdzają, że nie ma merytorycznego uzasadnienia obejmowania firm inwestycyjnych dodatkowym nadzorem Rzecznika Finansowego.

Ponadto IDM zwraca uwagę, iż nadzór nad instytucjami finansowymi na podstawie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi sprawowany jest przez KNF, zaś wsparcie w zakresie ochrony klientów instytucji finansowych efektywnie zapewniają UOKIK i Rzecznik Ubezpieczonych.

Warto także zwrócić uwagę, iż zarówno UOKIK, jak i Rzecznik Ubezpieczonych krytycznie odnieśli się do propozycji zawartych w przedmiotowym Projekcie.

Nawet z pobieżnej lektury Projektu wynika, iż wiele kompetencji nowotworzonego Rzecznika, pokrywa się z kompetencjami KNF i UOKIK, np. postępowanie mediacyjne czy tez wytaczanie powództw na rzecz klientów.

Takie zjawisko powielania uprawnień i kompetencji organu nadzorczego należy ocenić negatywnie. W praktyce może to prowadzić do nadmiernych uciążliwości po stronie firm inwestycyjnych oraz może doprowadzić do wydawania przez organy nadzorcze (np. UKNF i Rzecznik Finansowy) decyzji które będą pozostawały ze sobą w sprzeczności. 

Z uwagi na powyższe argumenty, wskazujące z jednej strony na nieuzasadnione powielanie kompetencji wielu organów w kilku ustawach a nadto poważne zastrzeżenia co do treści projektowanych zapisów ustawy, IDM proponuje zaprzestanie prac nad przedmiotowym projektem jako bezprzedmiotowym, a w przypadku innej decyzji, o wyłączenie firm inwestycyjnych z podlegania projektowanej regulacji z powodów wskazanych powyżej.

II. Uwagi szczegółowe

W przypadku podjęcia decyzji o kontynuowaniu prac nad Projektem w obecnym kształcie, IDM poniżej przedstawia szczegółowe uwagi do rozwiązań zaproponowanych w Projekcie.

Przed określeniem stawek opłat ponoszonych przez poszczególne grupy podmiotów objętych regulacjami Projektu należy dokładnie określić koszty ponoszone przez Rzecznika związane z ich działalnością.

Nie do przyjęcia jest fakt, że na działalność Rzecznika Finansowego (zajmującego się tylko reklamacjami klientów) domy maklerskie mają ponosić koszty wyższe niż na finansowanie całego nadzoru nad rynkiem kapitałowym (zgodnie z poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (druk 3230).

Tak niestety wynika z treści Projektu, który nakazuje domom maklerskim naliczenie opłat na rzecz Rzecznika od średniej wartości przychodów (Art.15 ust.1 pkt.8) i jednocześnie od wartości pewnych transakcji (Art.15 ust.1 pkt.7), które stanowią księgowo również przychód domu maklerskiego, są więc obciążone opłatą na rzecz Rzecznika dwukrotnie.

Należy podkreślić, że w trakcie ponad dwuletnich prac nad modelem finansowania nadzoru nad rynkiem kapitałowym prowadzonych pod auspicjami KNF ustalono, że jedyną możliwą podstawą naliczania opłat ponoszonych przez domy maklerskie jest wielkość przychodów z działalności maklerskiej.

Dlatego w procedowanej obecnie regulacji określającej finansowanie nadzoru ustalono jedną opłatę od przychodów domu maklerskiego rezygnując jednocześnie z innych metod naliczania opłat jako dyskryminujących jedną działalność maklerską wobec drugiej działalności maklerskiej, jedne firmy inwestycyjne wobec drugich firm inwestycyjnych na krajowym rynku finansowym, wpływając tym samym negatywnie na możliwość ich konkurowania z zagranicznymi firmami inwestycyjnymi działającymi na terenie Polski na zasadzie paszportu mifid.


III. Podsumowanie

Biorąc pod uwagę argumenty wskazane w części I i II niniejszego pisma , IDM proponuje:

1. zaprzestanie prac nad przedmiotowym projektem jako bezprzedmiotowym albo
2. wyłączenie firm inwestycyjnych/ domów maklerskich z podlegania przepisom Projektu
3. uwzględnienie zmian Projektu opisanych w załączniku nr 2 do niniejszego pisma w tym w szczególności stworzenie jednego przepisu dla domów maklerskich z jedną opłatą, odpowiednio określoną dla podmiotów zobowiązanych do ponoszenia opłat z tytułu ponoszenia kosztów utrzymania Rzecznika Finansowego proporcjonalną np. do liczby skarg jakie wpływają na działalność firm inwestycyjnych, zgodnie z propozycją zmian Projektu przestawioną w załączniku nr 2 i zawartym tam uzasadnieniem.
   
   

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł