Stanowiska IDM

Koalicja na Rzecz Rynku Kapitałowego - apel do rządu

Zmiany w OFE zaszkodzą rynkowi kapitałowemu i ograniczą możliwości finansowania polskich przedsiębiorstw – ostrzegają organizacje rynku kapitałowego i apelują do rządu o długoterminowe rozwiązania emerytalne bez szkody dla gospodarki

KOALICJA NA RZECZ RYNKU KAPITAŁOWEGO, i.e. Izba Domów Maklerskich, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych, Związek Maklerów i Doradców, Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych, oraz Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych apelują do rządu o wypracowanie takich rozwiązań dotyczących Otwartych Funduszy Emerytalnych, które nie będą prowadzić do destabilizacji polskiego rynku kapitałowego i ograniczenia finansowania rozwoju polskich firm przez krajowy kapitał. Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) - dzięki pieniądzom ze składek emerytalnych wszystkich Polaków - finansują inwestycje polskich firm, są fundamentem rozwoju rynku kapitałowego i Giełdy w Warszawie, wspierają akcję kredytową, a tym samym pobudzają wzrost gospodarczy i zatrudnienie w Polsce.

OFE strategicznym inwestorem dla polskich przedsiębiorstw

OFE są kluczowym inwestorem w Polsce, akcjonariuszem w setkach prywatnych firm, filarem sukcesu polskiego rynku kapitałowego oraz gospodarki. Bez inwestycji OFE nie byłby możliwy rozwój prywatnych przedsiębiorstw, które dziś są chlubą polskiej gospodarki. OFE zapewniają wysokiej jakości kapitał inwestycyjny, który wspiera rozwój polskich firm, a tym samym pobudza wzrost gospodarczy.

Fundusze emerytalne w różnej formie zainwestowały w polskie przedsiębiorstwa ponad 100 mld złotych. OFE posiadają obecnie akcje 252 spółek, przy 372 spółkach notowanych na podstawowym rynku GPW. Dzięki OFE kilkaset polskich przedsiębiorstw – w większości zbyt małych, aby mieć dostęp do finansowania na rynkach zagranicznych – mogło pozyskać środki na rozwój i inwestycje. Przykładami największych sukcesów inwestycji OFE są między innymi spółki LPP (firma odzieżowa, właściciel wielu marek takich jak Reserved, HOUSE, MOHITO, spółka rozwijającą sieć ponad 1000 sklepów w kilkunastu krajach), CCC (lider produkcji obuwia w Europie), Asseco (lider rynku informatycznego w Europie Środkowej, ze spółkami zależnymi w USA, Rosji, Niemczech, Hiszpanii i krajach CEE), Integer (spółka rozwija globalną sieć usług pocztowych, m.in. w Wielkiej Brytanii i Australii) i wiele innych.

Otwarte Fundusze Emerytalne finansują prywatyzację państwowych przedsiębiorstw, a tym samym wspierają rozwój narodowych championów w strategicznych obszarach gospodarki. Z oszczędności zgromadzonych w OFE wielokrotnie korzystał Skarb Państwa w procesie prywatyzacji polskich przedsiębiorstw, w tym największych krajowych gigantów w strategicznych dla Polski branżach, takich jak górnictwo czy przemysł energetyczny.

OFE fundamentem rozwoju rynku kapitałowego i GPW w Warszawie

OFE były motorem rozwoju polskiego rynku kapitałowego, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie oraz stymulowały napływ kapitału zagranicznego, w tym funduszy private equity czy venture capital. Bez OFE, Polska nie byłaby regionalnym centrum finansowym.

Na koniec 2012 roku OFE miały akcje o wartości ponad 19% całej kapitalizacji GPW (w tym 15% w spółkach z indeksu WIG20 oraz 29% w średnich i małych polskich spółkach spoza indeksu WIG20). Udział OFE w akcjach znajdujących się w tzw. wolnym obrocie (bez udziału Skarbu Państwa i inwestorów strategicznych) wyniósł prawie 40%. Na koniec I kw. br. OFE miały w portfelu papiery o wartości 103 mld zł. OFE są inwestorem długoterminowym zapewniającymi stabilizację polskiego rynku kapitałowego, czego dowodem jest fakt, że transakcje przez nie realizowane stanowią obecnie około 6% obrotów realizowanych na GPW. Ograniczenie aktywności OFE na rynku GPW może doprowadzić do destabilizacji giełdy, odpływu inwestorów zagranicznych, co wpłynie negatywnie na wyceny spółek notowanych na parkiecie w Warszawie. To z kolei naraża na straty liczne grono Polaków, którzy inwestują na giełdzie. W 2012 roku „Kowalski” zainwestował bezpośrednio 65,8 mld zł w papiery spółek z GPW, co stanowiło ok. 18% obrotów na rynku. W ciągu 13 lat działalności OFE wypracowały wysokie standardy nadzoru właścicielskiego w spółkach publicznych, które stały się obowiązujące dla całego polskiego rynku kapitałowego.

OFE wspierają akcję kredytową i inwestycje w Polsce

OFE, będąc głównym nabywcą obligacji polskich emitentów (w tym banków), w znaczącym stopniu wspierają akcję kredytową w Polsce. Wartość aktywów OFE ulokowanych w pozostałych instrumentach dłużnych wzrosła w latach 2010-2012 o prawie 16 mld zł (z 15,6 mld zł w 2010 roku do 31,5 mld zł w 2012)[i]. Bez OFE dostępność finansowania dłużnego zmaleje, marże na rynku obligacji nieskarbowych pójdą w górę, zwiększając tym samym koszty finansowe spółek. OFE są kluczowym inwestorem na dynamicznie rozwijającym się rynku obligacji korporacyjnych emitowanych przez polskie spółki. Na koniec 2012 roku miały ulokowane 6,4 mld zł w obligacjach korporacyjnych, co oznacza istotny wzrost w porównaniu do 2,9 mld zł na koniec 2010 roku. Brak możliwości zrolowania obligacji korporacyjnych (wyemitowania nowej serii obligacji do posiadaczy obligacji już zapadających) może doprowadzić do utraty płynności przez wiele polskich spółek.

OFE i rynek kapitałowy to stabilniejsza i szybciej rozwijająca się gospodarka

Krajowe firmy są zdane na krajowy rynek kapitałowy. Osłabianie OFE ogranicza możliwości pozyskiwania kapitału, a najmocniej uderza w segment małych i średnich spółek, gdzie najaktywniejsi są inwestorzy krajowi. Sektor bankowy nie jest alternatywą dla rynku kapitałowego. Banki komercyjne niechętnie pożyczają pieniądze firmom relatywnie młodym, innowacyjnym lub planującym skokowe zwiększenie skali, które ze swej natury wiąże się z szeregiem ryzyk i niepewności. Firmom tym dużo łatwiej pozyskać kapitał poprzez emisje akcji, a więc także od OFE.

OFE i przez to rynek kapitałowy to także zmniejszenie ryzyka makroekonomicznego, jeśli chodzi o dostęp do kapitału. Poleganie wyłącznie na sektorze bankowym wystawia gospodarkę zarówno na ryzyko zaostrzenia warunków kredytowania wskutek kryzysu jak miało to miejsce w drastycznej formie np. w 2008 roku oraz na problemy pojedynczych krajów, a nawet pojedynczych korporacji. Rynek kapitałowy jako realna alternatywa w pozyskaniu kapitału stabilizuje gospodarkę i sytuację przedsiębiorstw.

Z perspektywy krajowych spółek likwidacja OFE redukuje rynek kapitałowy, ogranicza krajowym firmom dostęp do kapitału i zwiększa w skali makro ryzyko finansowania firm. Ważne, aby rząd patrząc przez pryzmat krótkoterminowego zwiększania równowagi budżetowej, nie doprowadzał jednocześnie do zwiększania ryzyka finansowego przedsiębiorstw ograniczając ich możliwości rozwoju, a tym samym możliwości rozwoju i ambicji całego kraju.

Pobierz: Rekomendacje dot. Reformy Kapitałowego Systemu Ubezpieczeń Społecznych

[i] Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Finansów; Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego „Bezpieczeństwo dzięki zrównoważeniu”; Warszawa czerwiec 2013; s. 133